Prof.dr. E.M. van Bueren

Hoogleraar Urban Development Management - Afdeling Management in the Built Environment
Afdelingsvoorzitter Management in the Built Environment

Ellen van Bueren is hoogleraar Management van Stedelijke Ontwikkeling bij de Faculteit Bouwkunde. Haar onderwijs en onderzoek is gericht op het management van stedelijke ontwikkeling. Vaak in samenwerking met de praktijk ontwikkelt zij bruikbare concepten, instrumenten en principes voor een integrale gebiedsgerichte aanpak van hedendaagse stedelijke opgaven.

Integrale gebiedsgerichte aanpak van stedelijke opgaven

“Afweging van belangen staat centraal in stedelijke ontwikkeling. Hoe krijgen publieke en private partijen, professioneel georganiseerd of ‘bottom-up’, het voor elkaar om een aangename, duurzame leefomgeving te realiseren? Deze vraag staat centraal bij het onderwijs en onderzoek van de leerstoel Urban Development Management.

Het is een spannende tijd voor de stad. Steden moeten in alles de beste zijn, met de burgemeester aan het roer. Maar de sturingsmogelijkheden van de burgemeester zijn beperkt. De stad krijgt vorm in een samenspel tussen overheid, markt en samenleving. De verhoudingen binnen en tussen deze groepen zijn flink aan het schuiven. De overheid stoot taken af. De beperkingen van marktwerking laten zich voelen. Noodgedwongen of vrijwillig: de burger is steeds meer aan zet. Traditionele spelers in de stedelijke ontwikkeling, zoals vastgoedontwikkelaars en woningcorporaties, hebben onvoldoende geld of bevoegdheden om grote ontwikkelingen te initiëren en vorm te geven.

Vandaag de dag is groei vaak niet langer de drijvende kracht achter stedelijke ontwikkeling in onze Europese steden. Stedelijke ontwikkeling komt meer voort uit aanpassing aan nieuwe behoeften in de samenleving en aan de gevolgen van klimaatverandering en technologische innovatie, bijvoorbeeld op gebied van energie, water, klimaat, gezondheidszorg en bijbehorende infrastructuren.

Ontwikkelingen vinden vaak op andere niveaus plaats dan de stad of het stedelijke gebied. Sommige lijken kleinschaliger van aard, zoals de plaatsing van zonnepanelen op een dak of de aanschaf van een elektrische auto. Maar al die kleinschalige ontwikkelingen bij elkaar beïnvloeden ontwikkelingen op hogere schaalniveaus – ons hele energiesysteem gaat op de schop en dat heeft gevolgen voor de stad, de gebouwen en de gebruikers. Andere ontwikkelingen vinden juist plaats op hogere schaalniveaus. Zo worden de Europese doelstellingen ten aanzien van CO2-uitstoot, hernieuwbare energie en waterkwaliteit centraal geformuleerd, maar deze moeten op decentraal niveau worden bereikt.

Het begeleiden en beïnvloeden van deze ontwikkelingen is complex. De ontwikkelingen zijn het gevolg van beslissingen van vele actoren op verschillende bestuurlijke en ruimtelijke niveaus die deze lang niet altijd op elkaar afstemmen. Ook zijn deze ontwikkelingen sterk context-gebonden: elk gebied heeft zijn eigen unieke combinatie van fysieke, technologische en maatschappelijke kenmerken. Daarnaast wordt stedelijke ontwikkeling beïnvloed door – soms tegenstrijdige – regionale, nationale en wereldwijde ontwikkelingen.

Inzicht verkrijgen in deze veranderingsprocessen en in manieren om deze te sturen vormt de kern van de leerstoel Urban Development Management (UDM). Management van stedelijke ontwikkeling vraagt om context- en gebiedsbewuste benaderingen waarmee de kansen voor verbetering in een bepaald stedelijk gebied worden geïdentificeerd en benut.

In Noordwest-Europa, waaronder Nederland, heeft zich een integrale, gebiedsgerichte benadering van stedelijke opgaven ontwikkeld die bij academici en praktijkmensen over de hele wereld interesse wekt,  zowel qua proces als resultaat. Tegenwoordig wordt deze benadering beschouwd als een veelbelovend instrument in het vinden van oplossingen voor de meest dringende stedelijke kwesties van vandaag, zoals die op het terrein gezondheidszorg, energie, voedsel, mobiliteit en water. Door de enorme uitdagingen in stedelijke gebieden is het wetenschappelijk en maatschappelijk van belang om te onderzoeken op welke manier een geïntegreerde, gebiedsgerichte aanpak van stedelijke opgaven moet worden begrepen en effectief kan worden geïmplementeerd. Daarnaast is het van belang deze benadering te vergelijken met die in stedelijke gebieden in andere delen van de wereld, zodat deze elkaar kunnen versterken. 

Bestuur en beheer van duurzame stedelijke ontwikkeling

Van Bueren laat zich al haar gehele loopbaan, die ooit is begonnen bij een stedenbouwkundig bureau, leiden door haar belangstelling voor het bestuur,  beheer en governance van duurzame stedelijke ontwikkeling. Kennis ontwikkelt zij vaak in samenwerking met de praktijk. Ze is auteur van wetenschappelijke artikelen en boeken, zit in redacties van tijdschriften op gebied van bestuurskunde en stedelijke ontwikkeling en doceert in diverse (inter)discplinaire opleidingen voor studenten en professionals, waaronder de Master City Developer. Zij is board member van het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability en Principal Investigator bij AMS, Institute for Advanced Metropolitan Solutions.

Meer informatie

Onderwijsactiviteiten, publicaties en nevenwerkzaamheden
Leerstoel Urban Development Management